Dariusz Baran
Specyfiką psychiatrii dzieci i młodzieży jest to, że pacjent jest w okresie rozwojowym i prawnie podlega władzy rodzicielskiej rodziców lub innych opiekunów. Dlatego pomoc udzielana jest za wiedzą i z udziałem rodzica, opiekuna. Od początku życia dziecka bezpieczne przywiązanie i silne więzi emocjonalne w rodzinie mają fundamentalne znaczenie dla jego dalszego rozwoju psychicznego. Stopniowe poszerzanie sieci kontaktów społecznych, realizowanie obowiązku nauki i kontakty rówieśnicze uzupełniają rozwój ku dorosłości i samodzielności życiowej. Wspomaganie rozwoju i terapia zaburzeń psychicznych u dzieci wymaga współpracy ze środowiskiem rodzinnym i szkolnym. W zależności od rodzaju i charakteru zaburzeń, wielodyscyplinarna pomoc powinna być oferowana nie tylko w ramach systemu ochrony zdrowia psychicznego, ale także systemu edukacji, pomocy społecznej czy nawet sądownictwa rodzinnego. Centrum Zdrowia Psychicznego musi zatem zacząć od zbudowania lokalnej współpracy instytucji i organizacji celem koordynacja działań instytucjonalnych w odpowiedzi na potrzeby zdrowia psychicznego wszystkich dzieci i młodzieży z obszaru działania w sposób kompleksowy i efektywny.
Problemy zdrowia psychicznego u dzieci i młodzieży, takie jak problemowe zachowania, trudności emocjonalne, zakłócenia kontaktów społecznych zwykle są identyfikowane i zgłaszane przez dorosłych: rodziców, nauczycieli, wychowawców, pedagogów i psychologów szkolnych, lekarzy rodzinnych, pracowników socjalnych, kuratorów rodzinnych. Diagnoza problemów zdrowia psychicznego u dzieci i młodzieży powinna uwzględniać różne aspekty: biologiczny, psychologiczny i społeczny. Na to składają się indywidualne porady diagnostyczne, konsultacje rodzinne lub konsultacje instytucjonalno-rodzinne. Diagnoza powinna być działaniem zespołowym, realizowanym w warunkach otwartego dialogu, w odpowiednio długim czasie i zakończonym ustaleniem Indywidualnego Planu Wspomagania (Rozwoju), w skrócie IPW. Ponieważ zaburzenia psychiczne u dzieci i młodzieży mają kontekst rozwojowy, to dlatego synonimem zdrowienia jest rozwój.
Terapia formalnie następuje po diagnozie i jest realizacją IPW. Jednakże proces terapeutyczny zaczyna się od pierwszego kontaktu, zaś pogłębiona diagnoza dokonuje się przez cały czas trwania terapii. IPW obejmuje oddziaływania terapeutyczne realizowane zarówno w obecności małoletniego pacjenta na spotkaniach indywidualnych, w grupie z innymi pacjentami, na sesjach rodzinnych i sesjach oparcia społecznego oraz bez obecności dziecka poprzez konsultacje z rodzicami, nauczycielami, wychowawcami, pracownikami pomocy społecznej, kuratorami rodzinnymi w zależności od okoliczności. Wsparcie dla rodziców i wychowawców w ramach skoordynowanej współpracy z innymi pracownikami pomocowymi jest istotną częścią terapii zaburzeń psychicznych i wspomagania rozwoju dziecka. Zespół terapeutyczny może udzielać świadczeń biologiczno-psychologiczno-społecznych w domu lub szkole, w warunkach ambulatoryjnych, na oddziale, w hostelu według zasady, że o ile to możliwe, to najbliżej środowiska życia i z udziałem wszystkich znaczących osób w życiu dziecka lub nastolatka, mających wpływ na warunki jego rozwoju i stan zdrowia psychicznego.
Zdjęcia w serwisie: www.stock.chroma.pl, www.123rf.com, archiwa autorów i redakcji
