Eksperci medyczni i organizacje pozarządowe apelują o nadanie priorytetu działaniom na rzecz zdrowia mózgu w polskiej polityce zdrowotnej. Ich zdaniem jest to szczególnie istotne przed zbliżającą się polską prezydencją w Radzie Unii Europejskiej. „Zdrowie mózgu to znacznie więcej niż brak choroby, to funkcjonowanie człowieka w obszarze uczuciowym, poznawczym, behawioralnym i motorycznym” – podkreślali uczestnicy debaty poświęconej chorobom mózgu.
Podczas konferencji pt. „Zdrowie mózgu niezbędnym priorytetem polskiej polityki zdrowotnej”, która odbyła się w Centrum Prasowym PAP, prof. Alina Kułakowska, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego (PTN) oraz prof. Agata Szulc, prezes elekt Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (PTP) podkreśliły, że reprezentowane przez nie środowiska medyczne są gotowe do budowania koalicji z pacjentami i ekspertami systemowymi w celu opracowania strategii dla zdrowia mózgu i uczynienia jej priorytetem polskiej polityki zdrowotnej.
Zdaniem Izabelli Dessoulavy-Gładysz, prezeski Fundacji Mental Power, która jest członkiem Europejskiej Rady ds. Mózgu, jest to zgodne z kierunkiem polityki zdrowotnej wyznaczonym przez Komisję Europejską oraz WHO, która w dokumencie „Intersectoral Global Action Plan on epilepsy and other neurological disorders (IGAP)” wzywa kraje do opracowania i wdrożenia do 2031 r. kompleksowego planu promocji zdrowia mózgu i zapobiegania zaburzeniom neurologicznym i psychicznym w całym okresie życia.
Eksperci podkreślili, że mózg człowieka rozwija się od poczęcia, ale już w wieku około 30 lat procesy związane ze starzeniem – jak choćby kurczenie się obszarów odpowiedzialnych za pamięć, percepcję, uczenie się i uważność – zaczynają przybierać na sile. Mechanizmy starzenia się mózgu mają swój początek już w dzieciństwie, stąd tak istotna jest wczesna edukacja i profilaktyka pierwotna.
Badanie społeczne „Postrzeganie oraz wiedza Polaków na temat zdrowia i chorób mózgu” zrealizowane na reprezentatywnej grupie 1055 dorosłych Polaków przez ARC Rynek i Opinia w listopadzie br. na zlecenie Fundacji dla Zdrowia Mózgu Mental Power, Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, pod patronatem Polskiego Towarzystwa Neurologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, pokazuje ogromne niezaspokojone potrzeby społeczne nie tylko w zakresie leczenia chorób psychicznych i neurologicznych, ale również edukacji i profilaktyki rozumianej jako higiena zdrowia mózgu.
O powszechności chorób mózgu – zdaniem dr Małgorzaty Gałązki-Sobotki z Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, która omawiała wyniki badania – świadczy fakt, że 48 proc. Polaków osobiście zna osobę zmagającą się z chorobą mózgu, a 26 proc. ma takiego chorego w najbliższej rodzinie.
Z badania wynika, że Polacy w przypadku zachorowania na chorobę mózgu najbardziej obawiają się utraty samodzielności lub niezależności (73 proc.). Ponad połowa ma obawy związane z brakiem dostępu do odpowiedniej opieki (57 proc.) oraz pogorszeniem się sytuacji finansowej w związku z kosztami leczenia (51 proc.). Według ekspertów takie wyniki nie powinny dziwić, ponieważ 75 proc. Polaków średnio lub słabo ocenia zarówno dostęp do publicznej specjalistycznej opieki neurologicznej jak i psychiatrycznej/psychologicznej.
Wyniki badania wskazują, że większość respondentów negatywnie ocenia dostęp do specjalistów oraz czas oczekiwania na wizytę. 47 proc. Polaków uważa, że choroby mózgu są stygmatyzujące – najczęściej ze względu na: brak zrozumienia społecznego dla nietypowych zachowań osób chorych (67 proc.) oraz ich niesamodzielność (63 proc.).
Uczestnicy spotkania zgodzili się, że wiedza społeczna na temat mózgu zdecydowanie wymaga poprawy, gdyż Polacy sami określają swój poziom wiedzy jako słaby lub bardzo słaby w przeciwieństwie do wiedzy na temat np. otyłości czy chorób nowotworowych.
Jak podkreśliła Izabella Dessoulavy-Gładysz z Fundacji Mental Power, 90 proc. Polaków uważa, że profilaktyka mózgu powinna być równie ważna jak leczenie, a temat zdrowia mózgu wymaga większej uwagi i edukacji, aby zmniejszyć stygmatyzację chorób neurologicznych i psychicznych (88 proc). Polacy są także przekonani, że osoby cierpiące na choroby mózgu mogą prowadzić normalne życie, jeśli otrzymają właściwe leczenie i wsparcie (87 proc.).
Eksperci zgodnie przyznali, że sytuacja wymaga pilnych działań, aby temat zdrowia mózgu był zauważony na szczeblu polityki zdrowotnej, a nawet szerzej – ponieważ odpowiednia profilaktyka ma szansę opóźnić nadciągające „tsunami” chorób neurodegeneracyjnych, nerwic lękowych czy uzależnień od popularnych technologii i mediów cyfrowych, na co szczególną uwagę zwróciła prof. Agata Szulc z Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
Źródło informacji: Instytut Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego/Mental Power Fundacja dla Zdrowia Mózgu
